Já, lífeyrisgreiðslur eru skattskyldar með sama hætti og almennar launatekjur. Þú þarft því að gera ráð fyrir að greiða skatt af þeim tekjum sem þú færð frá sjóðnum eftir því skattþrepi sem þú ert í.

Á vef Skattsins er reiknivél sem áætlar skattgreiðslur af tekjum sem gott er að skoða. 

Sjóðurinn sér um að skila staðgreiðslu af lífeyrisgreiðslum til skattayfirvalda. Skattkort eru rafræn og nauðsynlegt er að láta vita hversu hátt hlutfall af skattkorti þú vilt nýta hjá sjóðnum.

Persónuafsláttur

Skattkort lækkar skattinn því það veitir rétt til persónuafsláttar á staðgreiðsluári.  Eigi lífeyrisþegi ónýttan persónuafslátt er mikilvægt að láta sjóðinn vita.

Lífeyrisþegar geta nýtt allt að 100% af ónýttu skattkorti maka til skattalækkunar.

Við fráfall maka geta lífeyrisþegar nýtt skattkort makans í 9 mánuði frá og með andlátsmánuði.

Réttindi þín sem slík erfast ekki. Hins vegar er rík fjárhagsleg vernd fyrir fjölskylduna ef þú fellur frá. Greiddur er makalífeyrir í að lágmarki 5 ár en hann er oft greiddur lengur eða þar til yngsta barn nær 23 ára aldri. Þá er barnalífeyrir greiddur fyrir hvert barn fram að 20 ára aldri þess. 

Þannig er verndin mest fyrir þá sem eiga ung börn og mestu skiptir fyrir fjölskylduna að hafa fjárhagslegt öryggi. 

Ef þú greiðir í séreignarsparnað er ekki tekinn skattur af þeim greiðslum. Þannig lækka skattgreiðslur þínar í hverjum mánuði sem því nemur.

Tökum dæmi af aðila sem er með 500.000 kr. í mánaðarlaun.

Á sama tíma og lægra hlutfall launa þinna fer í skatt ertu að tryggja þér aukinn sparnað síðar á ævinni. Þar er ekki eingöngu um að ræða framlag þitt heldur einnig mótframlag atvinnuveitanda þíns auk ávöxtunar. 

Séreign er laus til útborgunar við 60 ára aldur. Þú getur valið um að taka inneign þína út í einu lagi eða dreift henni eins og hentar þér best.

Verðir þú að hætta störfum vegna örorku af völdum slyss eða veikinda áttu rétt á að fá inneign þína í séreignardeild greidda út á minnst sjö árum eða á þeim tíma sem vantar upp á 60 ára aldur. Sé innstæða undir ákveðnum viðmiðum, kr. 1.745.821*, átt þú rétt á að óska eftir því að innstæðan verði greidd út í eingreiðslu eða á skemmra tímabil en fyrrgreind sjö ár. 

* 1.janúar 2024. Viðmiðunarfjárhæð þessi breytist árlega í hlutfalli við breytingu á vísitölu neysluverðs.

Já, inneign þín erfist og skiptist á milli maka og barna þinna samkvæmt reglum hjúskapar- og erfðalaga. Samkvæmt hjúskaparlögum er helmingur séreignar skilgreind sem hjúskapareign og rennur að fullu til maka, hinn helmingurinn skiptist samkvæmt reglum erfðalaga á milli maka og barna. Þetta þýðir að maki fær 2/3 og börn 1/3.

• Ef þú lætur ekki eftir þig börn þá erfir maki þinn alla séreignina. Ef þú hefur ekki verið í hjónabandi við andlát þá erfa börn alla séreignina.
• Ef þú lætur ekki eftir þig maka eða börn rennur inneign til dánarbús.

Hvorki er reiknaður erfðafjárskattur né fjármagnstekjuskattur af erfðaséreign en greiddur er tekjuskattur við útgreiðslu.

Erfingjar geta afsalað sér sínum hluta áður en útgreiðslur hefjast en þá skiptist sá hluti eftir reglum erfðalaga.

Inneignin er laus til útgreiðslu eftir að skipting hefur verið framkvæmd en erfingjum stendur einnig til boða að ávaxta inneignina áfram hjá sjóðnum. 

Já, allir þeir sem eiga séreignarsparnað og eru að kaupa eða byggja íbúðarhúsnæði geta nýtt uppsafnaðan séreignarsparnað til útborgunar á fyrstu íbúðarkaupum. Þá er einnig hægt að nýta séreign til að greiða inn á lán og/eða lækka mánaðarlega afborgun á óverðtryggðu láni. Skilyrði til að geta sótt um;

• Þú þarft að vera með séreignarsamning
• Þú þarft að vera að kaupa fyrstu íbúð eða mátt ekki hafa átt íbúð í 5 ár.
• Þú  þarft að eiga að minnsta kosti 30% í eigninni
• Þú þarft að sækja um innan 12 mánaða frá undirritun kaupsamnings

Einstaklingur getur nýtt að hámarki 500.000kr á ári í samfellt 10 ár.

Nánari upplýsingar á vef Skattsins .
Sótt er um úrræðið á vef Skattsins.

Skráðu þig inn og smelltu á „Réttindi“ í valmyndinni, veldu „Lífeyrisáætlun“. Þar getur þú skráð inn þau laun sem þú vilt miða við, ráðstöfun í séreign og áætlaða ávöxtun. Þannig geturðu séð hverjar áætlaðar greiðslur verða þegar þú vilt taka út. 

Lífeyrisáætlunin birtir sjálfkrafa þann rétt og séreign sem þú átt hjá sjóðnum auk réttinda til ævilangs lífeyris hjá öðrum sjóðum. Uppsöfnuð eign í séreignarsparnaði hjá öðrum kemur hins vegar ekki fram nema þú fyllir inn í þann reit.

Já, þú getur nýtt uppsafnaðan séreignarsparnað til að kaupa fasteign. Þetta þarf ekki að vera þín fyrsta fasteign en það er einungis hægt að nýta viðbótariðgjald sem safnaðist á meðan þú eða maki þinn voru ekki skráðir eigendur fasteignar.

Nánar má kynna sér þetta á vef Skattsins.

Já, það er hægt að nýta séreignarsparnað til að greiða mánaðarlega inn á húsnæðislán. En til þess að eiga rétt á því þá þarft þú að uppfylla ákveðin skilyrði: 

• Þú þarft að vera með séreignarsamning.

• Þú þarft að hafa lán sem er tryggt með veði.

• Lánið þarf að vera tekið til öflunar á íbúðarhúsnæði til eigin nota.

Hámarksheimild á ári er 500.000 kr fyrir einstakling og 750.000 kr fyrir hjón/sambúðarfólk. Nánari upplýsingar eru á vef Skattsins.

Já, greiðslur úr séreign eru skattlagðar eins og aðrar tekjur.

Nei, séreignarsparnaður sem takmarkast við allt að 4% framlag sjóðfélaga og 2% framlag launagreiðanda hefur ekki áhrif á greiðslur hjá TR. 

Launagreiðendur hafa heimild til að greiða 12% mótframlag af launum + 2 milljónir á ári, samanlagt mótframlag í lögbundið lífeyrisframlag og séreignarsparnað. Greiðslur umfram það eru tekjuskattskyldar. 

Samkvæmt lögum greiða launagreiðendur 11,5% mótframlag í lögbundinn lífeyrissparnað og 2% mótframlag í séreignarsparnað, samtals 13,5%.

Hver og einn þarf því að skoða vel hversu mikið svigrúm er til staðar til að auka mótframlag launagreiðanda.